Dran xưa, môt chút quà quê…

Tôi mời bạn đi ăn sáng nhé! Mình sẽ đi ăn mì quãng. MÌ QUÃNG BÀ NĂM NHÃ ngon lắm đó. Thì tôi đà từng nói, cứ ra chợ Dran hỏi bà Năm Nhã bán mì quãng thì ai cũng biết mà! “ Ai cũng biết “ không phải Má Năm – tôi thường gọi bà Năm Nhã là Má Năm ( xem Dran xưa ) – là nhân vật cộm cán gì đâu, chẳng qua là món mì quãng của Má Năm quá ngon, quá hấp dẫn. Ai ăn xong một tô rồi cũng muốn ăn thêm tô nữa. Bạn ngồi xuống đó đi, ngồi trên chiếc đòn gỗ bé xíu đó. Đừng ngại, chợ quê mà. Bạn thấy chưa? Trời rét thế này, ngồi sát bên bếp than hồng, khẻ khàng hơ hai tay trên bếp rồi xoa vào đôi gò má cũng ấm áp đấy chứ! Bạn xem, Má Năm cho những sợi mì vàng óng vào tô sau khi đã xếp bên dưới một nhúm xà lách xắt sợi. Trãi lên trên mấy miếng thịt ba chỉ thái mỏng và một miếng giò chín rục rồi thêm một muổng đậu phụng rang dập dập, một nhúm hủ tiếu chiên giòn, lại thêm tí tiêu, hành ngò, cuối cùng là một vá nước lèo thơm lừng lựng. Bạn nhớ dầm thêm trái ớt xiêm nhé. Trời lạnh thế này phải ăn cay cay mới đã.

Chà, bạn lại thích tìm một chỗ nào ngồi cho nó tươm tươm một chút hả? Thôi thì, mình đi ăn phở vậy. Chẳng phải cửa hàng cửa hiệu gì đâu. PHỞ ÔNG CHẾ nằm trên vĩa hè trước ngôi nhà làng ( xem Dran xưa ), được che chắn thêm vài tấm bạt. Ông Chế là dân Bắc Kỳ chính tông. Có lẽ nhờ thế mà món phở của ông cũng đậm đà chất Hà nội. Quầy phở chỉ hơn chục chỗ ngồi lúc nào cũng đầy khách. Phơ ngon cái chính là nhờ nước lèo. Cũng cần nhắc nhỏ cho bạn biết điều này, cách đây năm, sáu mươi năm, cái thời “ no ajimoto no aji-ngon” nghìa là chưa hề có bột ngọt, bột nêm ( hoặc có nhưng chưa xuất hiện ở VN ) thì cái ngọt của phở, của mì quảng, hủ tíu là nhờ thịt, xương, rau, củ, quả và cái tài chế biến của người đầu bếp.

Khách đông nườm nượp, làm ăn phát đạt, phở ông Chế biến thành hiệu ăn Tân Thành ( nhà cũ ông Mên ), thừa thắng xông lên, ông mở tiếp Tân Thành 2 ( nhà cũ bà Thanh Huyền ). Bây giờ không còn ai nhớ đến phở ông Chế nữa. Hàng ăn giờ đủ các món cơm, phở, mì, cà phê, giải khát… và vì thế, phở ông Chế chìm dần vào quên lãng.

Vào những năm 59, 60 khi đập Danhim khởi động, Dran mở rộng vòng tay đón cả một dòng người tứ xứ. Hầu hết là công nhân, một số nhân viên văn phòng, kỹ thuật, thông dịch viên. Và cũng từ đó, đêm đêm xuất hiện một gánh phở rong. Nằm đọc sách trên căn gác gỗ 39 Nguyễn Công Trứ, cứ vào tầm tám giờ tối, nghe tiếng rao kéo dài, giọng Bắc Kỳ đặc sệt : Ph…ơ ơ ở ! là tôi tót xuống ngay. Đây là điểm có nhiều người ở trọ. Gánh phở đã đợi trước sân nhà. Cả một cửa hàng dồn vào đôi gánh. Một dầu là thùng nước lèo đặt trên bêp than đỏ rực lúc nào cũng sôi sùng sục. Còn đàu kia, phía trên là nơi để bát đũa và cũng là nơi chế biến. Bên dưới để nguyên vật liệu. Ông hàng phở tuổi chớm năm mươi, tứ thời bát tiết mặc bộ kaki vàng bạc phếch; chiếc mũ cối trắng như dính chặt trên đầu, hai tay thoăn thoắt. Cho một tô tái đi. Cho tôi một tô tái nam. Khách cứ ngồi ngay vìa hè hoặc mang vào nhà mà ăn tùy thích. Tròi lạnh, bụng đoi đói, ăn phở đêm cũng thú lắm.

Sao ? Bạn không thích ăn phở à? Hủ tíu? Bạn đúng là dân Nam Kỳ Quốc. Hủ tíu thì hủ tíu. Đi ăn HỦ TÍU TƯ LÉN nghen. Không phải đi lối đó. Cái hàng ăn ở căn đầu của dãy phố xây cũ mà bạn định vào không còn là hủ tíu Tư Lén nữa vì ở đó bạn có thể gọi phở, bánh mì bò kho, bánh bao, cà phê… Cũng như phở ông Chế, hủ tíu không còn là hủ tíu nữa. Tôi sẽ đưa bạn dến dùng món hủ tíu Tư Lén chính gốc. Mình đi lối này. Vào khu chợ Dran cũ, đi thẳng thêm chút nữa. Đó, bên tay trái. Vào đi. Sao chỗ buôn bán gì mà thấp lè tè vậy? Có sao đâu, mình chọn ăn chứ có chọn ở đâu mà cần nhà cao cửa rộng. Trong ngôi nhà tôn thấp chủn đó là cửa hàng hủ tíu Tư Lén. Ông Tư Lén gốc người Tàu Hải Nam, từ Phanrang dạt lên đây lập nghiệp.

Ngôi nhà chật chội thêm mảnh sân rộng chừng hai vuông chiếu có thể chứa cùng lúc hai mươi thực khách ấy lúc nào cũng đầy ắp người. Đích thân chủ nhân chế biến với những thao tác nhuần nhuyển. Bưng bê thì đã có vợ con. Quán ăn ở trong hốc hẻm nhưng vãn đông khách. Hữu xạ tự nhiên hương mà. Công nhận ngon thì ngon thật nmhưng vẫn có nét đặc trưng “ Chinois “ nó có vẻ dơ dơ thế nào ấy nhưng vẫn được chấp nhận. Đến lúc khấm khá, hủ tíu Tư Lén tiến lên mặt tiền. Giờ thì không chỉ là hủ tíu mà là đủ thứ cho nên bây giờ người ta chỉ nói vào tiệm Tư Lén chứ chẳng mấy ai dùng cum từ Hủ Tíu Tư Lén thân quen nữa.

Trời đất ạ! Hủ tíu nào chẳng là hủ tíu, lại còn đòi hủ tíu Nam vang nữa kìa. Thôi, cũng được. Chiều ý bạn vậy, mình sang quán THANH ĐẠM với món HỦ TÍU NAM VANG.

Hủ tíu Nam vang của quán Thanh Đạm có tiếng ngon và lạ. Ông vốn người miền Nam, chẳng biết duyên trời đưa đẫy thế nào mà lấy vợ Phanrang rồi về đây lập nghiệp. Quán ăn Thanh Đạm nằm nằm cách bưu diện một chút, ngay góc đường, lối rẽ vào bệnh viện. ( bây giờ là cửa hàng văn phòng phẩm ) Ngôi nhà xây, diện tích không rộng lắm, bày biện gọn gàng, sạch sẽ. Đặc biệt là tô, chén, dĩa đều là hàng Nhật tạo cho thực khách cái cảm giac “ bát sạch ngon cơm “. Khách đông, ồn ào quá, mình lên tầng trên cho yên tĩnh một chút đi. Úi chà, cái quán nho nhỏ thế này mà cũng có “ Restaurant à l’étage – Phòng ăn trên lầu “ đấy nhá. Món ăn ngon, chủ quán vui tính, luôn niềm nỡ với khách hàng nên có thể xem đây là một điểm hẹn cuối tuần đấy bạn ạ.
Tháng 6 năm 2010
Bài viết của cụ ông 74 tuổi : LamNguyen ( mà anh cu Gôn gọi là ông nội )

( còn tiếp )