Dran xưa, môt chút quà quê… (tt)

Điện thoại reo. Con gái gọi: Má ơi, mai vô nhớ mua cho con mấy chục cặp bánh căn nhen. Nhớ lấy mắm nêm chứ dùng lấy nước mắm. Lạ chưa, chỉ một nhúm gạo xay cùng nước chấm lại biến thành món quà quê có thể tạo nên nỗi nhớ đến nao lòng của bao người xa xứ. Nhớ bánh hay nhớ quê? Bánh căn. Có lạ gì đâu. Quê tôi có khá nhiều hàng bánh căn. Nhưng, không ăn thì thôi, đã ăn thì phải đến cho được hàng BÁNH CĂN CÔ TÁM HƯỜNG.

Lên hết dốc chùa Giác Hoàng, nhìn bên phải, ngay góc trường Tiểu Học Cộng Đồng, đó là hàng bánh căn cô Tám. Quán được bày ngay trước hiên nhà. Hàng nhỏ nhưng tất cả đều gọn gàng sạch sẽ. Bánh căn cô Tám được nhiều người ưa chuộng. Hỏi cô, làm thế nào để có được bánh ngon, cô chỉ cười cười. Cái thứ này dễ lắm, ai làm cũng được. Cái chính là ở khâu chọn gạo. Gạo càng ngon, càng mềm, càng dẻo thì bánh càng…dở ! Nên chọn gạo cũ, cứng cơm, khi xay cho thêm ít cơm nguội. Như vậy là đã có được mẻ bột tốt rồi. Cái quan trọng là phải làm thế nào để giữ lửa cho lò luôn có được độ nóng nhất định. Đây chính là cái khéo léo của riêng từng người. Chỉ với vài viên sỏi, một mớ tro, bươi ra, lấp vào, khi nâng mặt lò lên lúc lại hạ xuống, nhờ vậy bánh của cô khi cạy ra vàng rộm mà không bị những vết nám đen, bánh ráo và xốp. Bánh được phết lên lớp mỡ hành rồi úp lại thành từng cặp. Phài là hành chứ đừng dùng hẹ. Hành có vị thơm còn hẹ cứ như là cỏ, chỉ tổ dính răng. Nếu thích, có thể thêm chút trứng là đủ lắm rồi. Đừng cầu kỳ thêm thịt, tôm hay mực mà làm mất đi cái mộc mạc của bánh căn. Ăn bánh căn đừng đi một mình, chán lắm. Chưa kịp ngồi xuống đã đứng dậy rồi. Rủ năm ba đứa cùng ăn mới vui. Vừa ăn vừa chuyện trò rôm rả vừa đợi xoay vòng đến lượt mình. Chã thế mà có người dí dỏm gọi bánh căn là bánh chờ đó sao.

Sau giấc ngủ trưa, bụng đoi đói, thấy thèm ăn một chút gì đó, nhè nhẹ thôi cũng được. Thế thì chẳng gì bằng một dĩa bánh nậm. BÁNH NẬM BÀ TRI có thể làm bạn hài lòng. Bà Tri là dân Huế chính tông. Bánh nậm, bánh bột lọc có lẽ cũng theo bà từ Huế mà vào. Cái bánh mỏng dính hình chữ nhật có đủ nhân tôm thịt gói trong lá chuối rồi đem hấp. Bánh chín được xếp vào thúng. Khi khách gọi, bà chỉ việc lột lá, sắp bánh vào dĩa, xốc xốc chai nước mắm đã chế biến sẵn rồi rót ra một tí. Ăn bánh nậm mà ăn bằng muổng là…vứt. Phải ăn bằng siêu mới thú. Bạn biết cái siêu không? Siêu là một nan tre mỏng dài non gang tay, được gọt thành dạng thanh đao. Mình dùng siêu để xắn hoặc ghim bánh, thế thôi. Bạn ăn đi, nếu thấy chưa “ xi-nhê “ gì thì làm thêm dĩa nữa.

Nếu là dân Dran, nhất là dân Xóm Chợ, nhất định bạn không thể không biết BÁNH ƯỚT BÀ THÉP. Nhà bà Thép nằm ở đường Hai Bà Trưng, sát hậu trường rạp hát. Muốn ăn bánh ướt thì xin mời vào. Bạn đừng trông đợi có ai đó tiếp đón. Bạn cũng đừng có hy vọng sẽ có chỗ ngồi tươm tất, sạch sẽ với ý nghĩ ta là “ thượng đế “. Thượng đế mà có vào đây thì cũng chỉ có thế thôi. Ngược lại là đằng khác. Hàng chẳng ra hàng, quán cũng không phải quán. Đơn giãn, đây là lò bánh ướt. Cái bạn nhìn thấy trước tiên là vẻ “ luộm thuộm toàn cảnh “. Đâu có sao, mình đang đói mà. Cứ vào đi. Có bánh không bác? Nếu chủ nhân đáp có, mình hãy tự tìm chỗ ngồi, trong lúc chờ đợi thử quan sát chút chơi.

Trên chiếc lò chuyên dụng đắp bằng đất sét là chiếc nồi to tướng chứa nước lúc nào cũng sôi sùng sục. Mặt nồi được bịt căng một lớp vải tám trắng thô như mặt trống. Bà Thép ngồi trên chiếc ghế nhỏ kê cạnh lò, kề bên là xô bột đầy ắp. Bà múc một vá bột rót lên mặt vải rồi dùng đáy vá xoa đều theo chiều vòng tròn lan rộng dần, xong đậy nắp lại. Chừng hơn phút sau bánh chín. Bà dùng một que tre dài vạt mỏng vớt bánh ra. Bánh ướt phải ăn với mắm nêm. Một chén mắm nêm, nặn vào tí chanh dầm thêm trái ớt, người ăn chẳng cần dùng đũa, chỉ việc dùng tay cuộn lại, chấm thẳng vào chén mắm. Bánh đã trôi vào bụng mà mùi mắm nêm còn vướng trên mũi. Khi vị mắm ngấm đều vào đầu lưỡi thì đó cũng là lúc ban “ say “ ăn. Ăn cho đến lúc thấy bụng căng tức mới chịu dừng lại. Cũng được dấy chứ? À, lúc nãy tôi thấy hình như bạn có vớt mấy con giòi trong chén mắm nêm phải không? Ư…ư…Hình như vậy!

Từ bên kia bờ đại dương, cô em e-mail về nói : Anh ơi, tụi em nhất trí bầu bà Năm Chì là người nấu chè ngon nhất thế giới. Chã biết căn cứ vào đâu, so sánh như thế nào mà dám “ đại ngôn “ như thế nhưng phài công nhận CHÈ BÀ NĂM CHÌ ngon tuyệt.

Đối diện nhà bảo sanh Bích Liên là dãy nhà gỗ của ông Trùm Kiến. Chính giữa dãy nhà có con hẽm nhỏ. Án ngữ ngay đầu hẽm là hàng chè bà Năm Chì. Đây là một người đàn bà đậm chất Nam bộ, xởi lởi, vui tính, miệng bằng tay, tay bằng miệng. Một gánh chè nuôi cả đàn con non tiểu đội. Chè nấu xoay vòng, thay đổi hằng ngày. Nay đậu xanh bột báng, mai môn sáp, mốt lại đậu đen xanh lòng. Rieng tôi thì “ chấm “ món chè đã theo nữ sĩ họ Hồ đi vào văn hoc:

Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son

Đó là chè trôi nước. Chè trôi nước mỗi chén có một viên lớn đèo thêm ba bốn viên nhỏ bên trong có miếng cơm dừa hạt lựu. Viên chè lớn có lớp vỏ nếp dẻo nhẹo, bên trong là nhân đậu xanh nhuyển có chút gia vị riêng. Nhai viên nhỏ, cơm dừa sực sực beo béo. Cắn viên lớn, đậu nếp quện vào nhau hương vị đậm đà, phảng phất vị gừng dễ chịu. Trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một thử. Cứ thử một chén đi rồi bạn sẽ phải thừa nhận quả thực đây là Đệ Nhất Chè.

(còn chút nữa )